
Onderhoud
Controle
Het onderhoud van drainage begint bij een regelmatige controle van de afvoer en indien nodig, het reinigen en herstel van de eindbuis. Of ook groot onderhoud nodig is, hangt af van de resultaten van de controle.
Afvoer eindbuis
In een regenrijke periode kan worden nagegaan of alle eindbuizen ook daadwerkelijk afvoeren. Van een aantal buizen kan het water worden opgevangen en de afgevoerde hoeveelheid worden gemeten. Dit kan worden omgerekend naar aantal millimeters per hectare. Hiervoor moet het aantal seconden worden bijgehouden die nodig zijn voor het opvangen van 1 liter. Daarna kan de volgende formule worden ingevuld.
86.400: (drainlengte x drainafstand x aantal seconden) = aantal afgevoerde millimeters water per etmaal. Dit aantal moet minimaal 7 millimeter zijn.
Drain
Om de oorzaak van een slecht lopende drain te onderzoeken kunnen een aantal boorgaten worden gemaakt. In deze boorgaten mag geen water over het oppervlak kunnen stromen. Nog nauwkeuriger is het plaatsen van een aantal verticale grondwaterstandsbuizen, met een lengte van ca 1.20 meter. Wanneer deze over de diepste lengte is geperforeerd, waarover een kous is getrokken, wordt een uitstekend filter verkregen. In deze buis kan regelmatig de waterstand worden afgelezen. Door ze te plaatsen, vlak naast de drains, en tussen de drain, kan de invloed van de drain worden gemeten. Door één of meerdere te plaatsen op meerdere afstanden van de eindbuis, wordt tevens een indruk verkregen van het hydraulisch verhang en kan ook de aanwezigheid van luchtsloten of een negatief verhang worden aangetoond. Ongeveer 24 uur na het plaatsen van de peilbuizen of het maken van boorgaten, kan de waterstand worden gecontroleerd.
Eindbuizen
Eindbuizen moeten grote hoeveelheden water verwerken. Door ze regelmatig vluchtig te controleren en ze daarna systematisch in voor- en najaar te inspecteren, is een verstoring in het drainagesysteem te beperken. De verstoring kan optreden door begroeiing, weidend vee, maar ook door het mechanisch reinigen van sloten. Ook door vorst of ijsgang beschadigde buizen dienen tijdig te worden hersteld. Bij afvoer van ijzerrijk water moeten de eindbuizen een paar keer per jaar worden schoongemaakt. Dit vraagt betrekkelijk weinig tijd. Vooral de eerste meters van de buizen bevatten dan vaak veel roest. Dit kan gemakkelijk met een slang van een paar meter lengte worden verwijderd.
Drainbuizen
Vooral in de periode vlak na de aanleg van de drainage kan vervuiling met bodemdeeltjes optreden. De grond rondom de drain heeft zich dan nog niet gestabiliseerd. Dit gevaar is het grootst bij een fijnzandige, lutumarme ondergrond. Deze delen stromen gemakkelijk met het toestromende water in en rondom de drain en kunnen zich in de drain en de perforaties afzetten. Ook het omhullingsmateriaal kan op deze wijze verstopt raken. Dit gevaar is groter naarmate het grondwater hoger staat bij de aanleg van de drainage. IJzer kan de afvoer van water behoorlijk verstoren. Dit kan tijdelijk zijn, maar ook blijvend, wanneer er sprake is van wateraanvoer door kwel.
Hoe vaak
Wanneer uit waarneming blijkt dat de drains onvoldoende water afvoeren in relatie tot de gemeten grondwaterstand, kunnen steekproefsgewijs een aantal willekeurig gekozen drains worden doorgespoeld. Wanneer er géén klachten zijn over de ontwateringstoestand van het perceel na drainage en de drains voeren regelmatig af, dan is er geen reden om de drains door te spoelen. Onnodig doorspoelen kan namelijk ook bodemdelen zodanig in beweging brengen dat deze zich direct ná het doorspoelen in de drain afzetten. Hierdoor is de vervuiling na het doorspoelen zelfs groter dan vóór het “reinigen”.
Moment
Het moment van doorspuiten is belangrijk in verband met de kans op afvoer van het losgespoelde materiaal. Deze kans is het grootst wanneer de buis zelf water afvoert. De ingevoerde hoeveelheid water is meestal alleen maar voor het losmaken van het vuil in de drain. Het overtollige grondwater dat door de drain wordt afgevoerd is ook verantwoordelijk voor de afvoer van het vuil uit de drain. Reiniging van drains in de zomerperiode, bij een lage grondwaterstand, moet dan ook worden afgeraden. Het meest gunstige moment is de periode welke ligt tussen november en begin maart. In deze periode voeren de drains vrij veel water af omdat de neerslag de verdamping overtreft. Wanneer in de herfst wordt gereinigd, wordt ook in het voorjaar het voordeel van een beter functionerende drainage nog meegenomen.